15.04.2025 22:55:00
Дата публикации
Қазақстан Үкіметі 2025–2030 жылдарға арналған құқық пен тәртіп идеологиясын ілгерілетуге бағытталған жаңа Концепцияны бекітті. Құжатта елде құқықтық нормаларды сақтау мәселелері мен тәуекелдер атап өтілген.
Құжатта құқықтық тәртіп пен құқықтық сауаттылық жүйесінің цифрлық трансформациясына ерекше назар аударылған. Интернеттегі қылмыс пен цифрлық нигилизмнің артуы жағдайында мемлекет онлайн құралдарға, цифрлық сервистердің ашықтығына және жастарды құқықтық процестерге тартуға басымдық береді.
Негізгі назар құқықтық жүйені интернеттегі жаңа қауіптерге бейімдеуге бөлінген. Алаяқтық, кибершабуылдар, есірткі саудасы, фейк тарату және әлеуметтік желілер арқылы азаматтарды радикалдандыруға қарсы әрекет ету қажет. Құқық қорғау органдары тек тіркеп қана қоймай, технология арқылы алдын алуы тиіс.
Құжатта интернет тек прогресс құралы емес, сонымен қатар сталкингтен бастап экстремистік ұйымдарға сандық түрде тартуға дейінгі құқықбұзушылық алаңы екені мойындалады.
Химиялық заттардың айналымын бақылау, құқыққа қайшы контентті анықтау және қылмыстық схемаларды жедел ашуға арналған аналитикалық платформалар, ЖИ-сервистер мен мәліметтер базасы дамытылады. Онлайн құмар ойындар мен жалған ақпаратпен күрес те жоспарланған.
Ішкі істер министрлігінің Ситуациялық-Аналитикалық орталығы кеңейтіледі. ЖИ арқылы бейнеағындарды өңдеу, бет-әлпет пен нөмірлерді тану, әлеуметтік желідегі қауіптерді бақылау және статистика негізінде қылмысты болжау жүзеге асады.
Цифрлық ортада құқықтық білімді арттыру маңызды бағыт ретінде қарастырылған. TikTok, YouTube және мессенджерлер арқылы құқықтық мәдениетті насихаттау, тегін заң көмегін қайдан алу, онлайн шағым жолдау, құқықбұзушылықтарды хештегпен жариялау ұсынылады.
Мәдениет және ақпарат министрлігі бұқаралық ақпарат құралдарында кең ауқымды науқан жүргізеді. Жоба аясында блогерлер мен инфлюенсерлермен ынтымақтастық көзделген.
Құқықтық сауаттылықты арттыру үшін eGov платформасында мобильді қосымшалар мен сервистер құрылмақ. Онлайн курстар, викториналар, интерактивті кеңестер ұсынылады. Чат режимінде заң кеңесін беретін ЖИ-ассистенттер енгізілуі мүмкін.
Мемлекет барлық цифрлық платформалар жұмысының ашықтығын қамтамасыз етуді жоспарлап отыр. 2030 жылға қарай Қазақстанның БҰҰ Электрондық үкімет индексіндегі рейтингі 22-орыннан 12-орынға дейін көтеру мақсаты қойылған.
Контент тек қолжетімді ғана емес, заң талаптарына сай болуы тиіс. Құжатта мемлекеттік сайттардағы ақпарат нақты әрі уақтылы жаңартылып отыруы керек делінген. Бұл мүгедектігі бар адамдарға да қолайлы дизайнды қамтиды.
Цифрландыру сот жүйесін де қамтиды: онлайн процестер жалғасады, қашықтықтан өтініш беруге арналған фронт-офистер ашылады, құқықбұзушылықтар туралы мәліметтер қоғамдық дерекқорларға енгізіледі.
Қорытындылай келе, Концепция құқықтар мен міндеттерді сақтау цифрлық ортада түсінікті әрі ыңғайлы болуын көздейді.
Құжат авторларының пікірінше, бұл сот жүйесіне деген сенімді арттырады.
(Мәтін автоматты түрде аударылған.)
