02.04.2025 18:02:00
Дата публикации
Мәжіліс депутаты Екатерина Смышляева ҚР Премьер-министріне цифрлық активтерді реттеу жүйесін реформалауды ұсынды. Оның айтуынша, қолданыстағы заңнама нарық қарқынына ілесе алмай отыр, бұл көлеңкелі айналымның өсуіне және инвестициялық тартымдылықтың төмендеуіне әкелуде:
«Екі жыл бұрын Цифрлық активтер туралы заң қабылданды — бұл алғашқы қадам болды. Бірақ жағдай тез өзгеріп жатыр. Жүргізілген талдау жүйелі мәселелерді анықтады».
Негізгі проблема — заңды айналымға шектеулі қолжетімділік. Қазір операциялар тек АХҚО-да тіркелген криптобиржалар арқылы жүзеге асады, ал оларды тек инвесторлардың 5%-ы ғана пайдаланады.
Депутат қазіргі тыйымның орнына реттелген шектеулер енгізуді ұсынды: қамтамасыз етілмеген цифрлық активтерді жеке тұлғалар лицензияланған платформалар арқылы пайдалана алуы керек. Бұл операциялардың көп бөлігін заңдастыруға мүмкіндік береді.
Смышляева сондай-ақ криптоайырбастау орындарын кезең-кезеңімен лицензиялауды ұсынды — алдымен АХҚО-да, кейін ұлттық заңнама аясында.
Цифрлық қылмыспен күресте негізгі назарды қарапайым пайдаланушыларға емес, адал емес делдалдарға аудару қажеттігі де айтылды.
Көп жағдайда заңсыз операциялар үшін берілетін жазалар шамадан тыс қатаң болып келеді және адал инвесторларды үркітеді.
Сондай-ақ ол икемді ортада жаңа реттеу үлгілерін сынау үшін эксперименттік құқықтық режимдерді белсенді пайдалану қажет екенін айтты.
Оның айтуынша, Цифрлық кодекс жобасына үкіметтің қорытындысы әлі жеті айдан бері жарияланған жоқ. Бұл құжат операциялардың ашықтығын қамтамасыз етуді де көздейді.
Реттеу мәселелерін 28 наурызда Atameken Business арнасындағы эфирде Eurasian Digital Foundation қорының заңгерлік практика жетекшісі Елжан Қабышев те көтерді.
Шоттардың бұғатталуы.
Пайдаланушылар жиі жағдайда табысты заңдастыру туралы заң негізінде карталардың бұғатталуына тап болады. Бұл P2P-сауданың дамуын тежейді.
Қылмыстық жауапкершілік қаупі.
10 000 АЕК-тен (шамамен 40 млн теңге) асқан айналым заңсыз кәсіпкерлік ретінде бағалануы мүмкін. Реттеудің әлсіз болуы қарапайым азаматтар үшін елеулі заңдық тәуекелдер туғызады.
Ірі платформалардың лицензиясының жоқтығы.
Binance, Bybit және тіпті Telegram да АХҚО-да лицензияланбаған. Алаяқтық орын алған жағдайда пайдаланушылар жиі заңдық қорғаусыз қалады, себебі реттеушілердің назары әдетте соңғы тұтынушыларға бағытталған.
Осылайша, қарапайым азаматтар жүйедегі ең осал топ болып қала береді. Барлық құқықтық тәуекелдер дәл солардың мойнына жүктеледі. Нарықтың орнықты дамуы үшін пайдаланушыларды қорғау және ашық құқықтық орта қалыптастыру қажет.
Бұл аударма автоматты түрде жасалған.
